جشن مهرگان مبارک
مهرگان، جشن مهر است. یکی از بزرگ ترین جشن های ایران که از دوره باستان با ما مانده است. این جشن که پس از نوروز بزرگترین جشن ایرانیان بوده، هنوز هم بسیار با شکوه برگزار می شود.
زرتشتیان مهرگان را که در روزهای ابتدایی پاییز به مدت شش روز برگزار می شود، بسیار عزیز و گرامی می دارند. ساسانیان اعتقاد داشتند اهورامزدا یاقوت را در روز نوروز و زبرجد را در روز مهرگان آفریده است. ایرانیان عهد باستان هم فکر می کردند در این روز کاوه آهنگر علیه ضحاک به پاخواسته است و فریدون بر اژی دهاک غلبه کرده است. مهر که همان میترا در زبان فارسی است در معنای روشنایی، محبت، پیوستگی و پیوند به کار رفته است. مهر در واقع بر خلاف دروغ، عهدشکنی و نامهربانی است. به همین خاطر فلسفه جشن مهرگان، سپاس از اهورامزدا به دلیل محکم کردن بنیان مهرورزی میان انسانهاست.
آیین و رسوم جشن مهرگان در گذشته ایران
مهرگان نه فقط برای ایرانیان، بلکه برای مردم سرزمین هایی از هند تا اروپا، آن هم در زمان اعتدال پاییز همواره مورد تامل بود است. متون باستانی و بررسی های مورخان و آثار ادیبانی مانند رودکی، منوچهری، فردوسی و.. نشان دهنده آن است که مردم در این روز با لباس های ارغوانی کنار هم جمع می شده اند و برای هم تبریک و شادباش به همراه داشتند. شادباش های نوشته شده معمولاً با عطری خوش در پارچه ای زیبا تقدیم می شد. سفره مهرگان بسیار گسترده بوده است. پارچه ای ارغوانی که گل های بسیار زیبا روی آن چیده می شد. چند شاخه از درخت گز، هوم یا مورد هم کنار گل ها خودنمایی می کرده است. سنجد، انگور، انار، سیب، بالنگ (که همان ترنج در ادبیات است)، انجیر، بادام، پسته، فندق، گردو، میوه کُـنار، خرمالو و ... هم زینت آرای سفره های مهرگان بود. نوشیدنی ها و شهدها و شربت ها، اضافه شده در کنار نان ها و شیرینی های خوش طعم هم روی سفره می نهادند. نان مهرگان را هم از مخلوط آرد هفت نوع غله گوناگون (گندم، جو، برنج، نخود، عدس، ماش و ارزن) می پختند تا برکت میان سفره همیشگی باشد. جام آتش شمع، شکر و گلاب هم همیشه روی سفره بود. مردم ایران بعد از نوشیدن و خوردن، پس از آن شادباش ها و لبخندها، موسیقی و پایکوبی گروهی را تا نیمه های شب ادامه می دادند. سرودهایی بسیاری که به صورت دسته جمعی خوانده می شد و شعله های آتشدان ها بوی اسپند و زعفران و عنبر را در هوا پخش می کرده است.