درباره سندروم پیش از قاعدگی

به مجموعه اختلالات پیش از قاعدگی (که تقریبا هر ماه در هفته قبل از قاعدگی اتفاق می‌افتد)، سندروم پیش از قاعدگی یا PMS می‌گویند. تحقیقات نشان می دهد که در میان تمام زنان دنیا، 85 درصد از افراد در زندگی با برخی از علائم این سندروم درگیر هستند. همین تحقیقات نشان داده است که از این 85 درصد 97 درصد زنان از وجود و بروز این سندروم در زمان انجام تحقیق بی خبر بوده اند!

PMS گاهی بسیار خفیف است و مشکل حادی ایجاد نمی کند؛ اما در موارد شدید می تواند زندگی یک زن (یا اطرافیان او) را تحت شعاع خود قرار دهد. سندرم پيش از قاعدگي به تغييرات جسمي، شناختي، رفتاري و خلقي در زمانی از ماه گفته می شود که شما در انتظار بروز قاعدگی هستید. ارتباط واضح علائم PMS با قاعدگي و زمان درست تخمك گذاری باعث می شود که ما نشانگان آن را با بیماری دیگری اشتباه نگیریم. برخی از شایع­ ترین علائم PMS که تاکنون گزارش شده است:

• جوش زدن
• تغییرات اشتها و هوس های غذایی زیاد
• خستگی و احساس کوفته بودن
• اینسومنیا (بی خوابی) یا پرخوابی و هرگونه اختلال مربوط به خواب
• افزایش وزن به دلیل احتباس مایعات
• حساسیت روحی(نازک نارنجی شدن)/ زودجوشی/ زودرنجی
• تنش روحی، تجربه استرس بی دلیل و اضطراب
• نفخ شکم و ورم قابل لمس در ناحیه شکم
• بی حوصلگی
• عدم تحمل کافی
• حساسیت و درد در ناحیه پستان ها
• سردرد و حمله میگرنی
• خلق افسرده، حالت دو قطبی، خلق شیدا
• هجوم بی امان و بی دلیل گریه
• تحریک پذیری خلق و خو و خشم غیر قابل کنترل
• افت تمرکز ذهنی
• درد مفاصل و عضلات به خصوص در ناحیه پا و کمر
• اسهال یا یبوست/ حالت تهوع

هر زن در این دوره خاص ماهانه ممکن است یکی از این موارد یا همه آنها را با هم تجربه کند. بعضی از زنان در ۲۰ سالگی برای اولین بار با علائم این سندرم رو به رو می شوند؛ در حالی که بعضی دیگر در حدود سنی ۳۰ و ۴۰ سالگی با pms آشنا می شوند. علت دقیق این سندرم ناشناخته است. اما عواملی روی ابتلا به آن نقش دارند. تغییرات دوره ای در هورمون های بدن، تغییرات شیمیایی در مغز، افسردگی و سابقه استرس در بروز pms بسیار موثر است. نکته مورد توجه این است که این سندرم معمولا در الگوی همیشگی و قابل پیش بینی ظاهر می شود. با این حال بعضی ماه ها ممکن است علایم آن شدیدا سخت باشد و در سایر مواقع عادی بروز کند. خبر خوب این است که شما مجبور نیستید به این سندروم اجازه دهید زندگی تان را کنترل کند! تغییرات سبک زندگی مشکل شما را تا حد زیادی کنترل می کند. یادتان باشد نشانه های جسمی و روانی دوران قاعدگی شاید همانند PMS باشند، اما یک فرق بنیادین دارند و آن زمان بروزشان است. بنابراین اگر شما تمام ماه را با استرس دست به گریبان هستید، دیگر صحبت از pms نیست.

چه طور با PMS مقابله کنیم؟!

برای خانم هایی كه احساس ابتلا به سندرم قبل از قاعدگی دارند، یا فكر می كنند ممكن است روزی این مشكل را پیدا كنند، مهم ترین نکته این است که بتوانند زمان این دوره را در سیکل خود پیدا کنند. یک لیست برای خود درست کنید و حداقل برای مدت دو ماه علائم خود را به طور روزانه یادداشت کنید. به یاد داشته باشید که علائم این سندروم از هر فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ ولی به طور كلی الگوهای رایجی هم برای pms وجود دارد: علائم سندروم عموما  5 تا 7 روز قبل از عادت ماهانه آغاز می شود و با آغاز خونریزی تمام می شود. گاهی این علائم 14 روز قبل از عادت ماهیانه ( یعنی درست در زمان تخمك گذاری) شروع می شود و تقریباً دو هفته یا تا زمان شروع خونریزی طول می کشد. اما گاهی هم علائم 14 روز قبل از پریود آغاز شده و تا پایان زمان خونریزی ادامه دارد. در حالت آخر علائم به مدت چند روز هنگام تخمك گذاری (دو هفته قبل از عادت) آغاز شده، سپس از شدت آن كاسته می شود و چند روز قبل از شروع خونریزی، دوباره ظاهر می شود.

اكثر زنان تنها حدود 5- 7 روز در ماه از این مشكل رنج می برند. این را بدانید که دانش شما درباره ابتلا به PMS در درجه اول احساس بهتری به شما خواهد داد، چون حالا دیگر فکر نمی کنید که بی دلیل دچار تغییرات خلق و خو شده اید. از طرفی آگاه باشید که شما تنها فردی نیستید كه با این مشکل دست و پنچه نرم می کند. همه زنان دنیا در همین قطار با شما سوار هستند.

برای کم شدن علائم باید در این دوره استراحت كافی داشته باشد. در کنار استراحت ورزش و نرمش را فراموش نکنید. تمرین های یوگا بسیار به شما کمک می کند. حذف مصرف نمك، شكر، كافئین و الكل در این مدت به طور چشمگیری علائم را در بدن شما کاهش می دهد. از ویتامین های گروه ب غافل نشوید و قرص آهن یا اسید فولیک را هم جدی بگیرید. مصرف گوشت قرمز را به حدود  100 گرم در روز و مجموع پروتئین مصرفی را به حدود 120 گرم برای رژیم های غذایی 1500 كالری یا 200 گرم در رژیم های غذایی 2000 كالری كاهش دهید. برای تأمین پروتئین ماهی، گوشت سفید و غلات(غیر نفاخ) مناسب هستند. مصرف تخم مرغ، پنیر، شیر، ماست و كره باید محدود شود. بسیاری از مبتلایان به PMS از پائین آمدن موقت قندخون حرف می زنند. بهتر است در این دوره به جای خوردن شیرینی ها و شکر، وعده غذایی تان را به شش وعده تقسیم کنید و هرچند ساعت یک بار میزان مناسبی کربوهیدرات و پروتئین به بدنتان برسانید. غذاهای آماده و كنسروی، چیپس، چوب شور، فست فود، حبوبات، شلغم، ترشی ها، گوشت های دودی و فرآوری شده، خردل، مایونز و... را کنار بگذارید. هیچ چیز به اندازه رژیم سالم خوری به شما کمک نمی کند. سبوس را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. سبوس آب اضافی را به خود جذب و عمل دفع را ساده می کند. برخورداری از رابطه جنسی مرتب هم به كاهش میزان تنش در بدن شما كمك می كند.

اگر متاهل هستید، همین امروز و در یک فضای آرام در مورد PMS با همسرتان صحبت كنید. اگر هم ضروری می دانید، برایش توضیح بدهید که در چنین زمانی بیش از قبل به همدلی و حمایت او نیاز دارید. می توانید از او بخواهید کمک کند که بتوانید احساساتتان را كنترل كنید. مثلا وقتی زیادی از حد ناراحت یا افسرده هستیدیا عصبی شده اید، به شما یادآوری کند که:« می خوای وقتی توی PMS نبودی بیشتر درباره موضوع صحبت کنیم؟!». این کار دقیقاً چیزی است كه شخص مبتلا به PMS نمی تواند به راحتی آن را انجام دهد. اگر با رعایت این موارد باز هم بهتر نشدید، بهتر است در درجه اول با پزشک متخصص زنان خود صحبت کنید. ممکن است برای این دوره کوتاه نیاز به مصرف دارو داشته باشید. شاید هم پزشک زنان شما را به یک روان پزشک معرفی کند تا میزان ترشح هورمون های متفاوت را در بدنتان کنترل کند. در هر حال مطمئن باشید این سندروم همه گیر به سادگی قابل کنترل است.